JavaScript Operatörler ve Kullanımı

JavaScript Operatörler, bir ifade veya işleyiş (kodlarımız) içerisinde önceden tanımlanan görevi yerine getiren karakterlere veya karakter gruplarına denir. Operatörleri yaptıkları işlere göre tanımaya çalışalım.

1- JavaScript Mantıksal Operatörler

Mantıksal operatörler birden fazla koşuldan oluşan bir yapıyı oluşturmak için kullanılır. Örneğin iki veya daha fazla durumu kontrolünü yapar. Sonucunu true veya false olarak bize döndürür.

a- && (VE) Operatörü : İki veya daha fazla durumu ayrı ayrı inceler ve durumların hepsinin true olduğunda bize true değerini döndürür. Durumlardan bir tanesi dahi false olsa sonucu bize false döndürür. Örnek Kod:

var notDegeri=55
if (notDegeri>50 && notDegeri<60) { 
    console.log("başarınız orta seviye")
} 

b- || (VEYA) Operatörü : İki veya daha fazla durumu ayrı ayrı inceler ve durumların birinin true olduğunda bize true değerini döndürür. Hepsi false olursa false döndürür. Örnek kod:

var notDegeri=65
if (notDegeri>50 || notDegeri<60) {
    console.log("dersi geçtiniz...")
} 

c- ! (DEĞİL) Operatörü : Yazdığımız durumun önüne eklediğimizde bize mantıksal değerin tersini döndürür. Durumun sonucu true ise false verir. Eğer durumun sonucu false ise true döndürür. Örnek kod:

var notDegeri=65
if (!(notDegeri<50)) {// değerin tersini verecektir…
console.log("dersi geçtiniz…")
}

2- JavaScript Atama Operatörler

Atama operatörleri bir değişkene değer atamak için kullanılır. Ayrıca işlemli atama yapabiliriz. İşlemli atama, atama sırasında işlem gerçekleştirilerek sonucun atamasını sağlar.

a. = (eşittir), değişkene değer atamak için kullanılır. Çoklu atamalar da gerçekleştirebilir.

var a=34; 
var b=c=33;
var d=35, e=36, f=37;

b. += (toplama ataması), değişkene değer atanırken kendi değeri ile atanan değer toplanır ve sonuc değişkene atanır.

var a=14;
var b=15;
b+=a;// b = b+a aynı sonucu verir..

c. -= (çıkarma ataması), değişkene değer atanırken kendi değeri ile atanan değer çıkarılır ve sonuc değişkene atanır.

var a=14;
var b=15;
b-=a; // b=b-a aynı sonucu verir..

d. *= (çarpma ataması), değişkene değer atanırken kendi değeri ile atanan değer çarpılır ve sonuc değişkene atanır.

var a=14;
var b=15;
b*=a; // b = b*a aynı sonucu verir..

e. /= (bölme ataması), değişkene değer atanırken kendi değeri ile atanan değer bölünür ve sonuc değişkene atanır.

var a=30;
var b=15;
b/=a; // b = b/a aynı sonucu verir..

f. %= (mod alma ataması), değişkene değer atanırken kendi değeri ile atanan değer bölünmesi sonucunda kalan değişkene atanır.

var a=30;
var b=15;
b%=a;// b = b%a aynı sonucu verir..

g. **= (üs alma ataması), değişkene değer atanırken kendi değeri ile atanan değer üs alma işlemine tabi tutulur ve sonuc değişkene atanır.

var a=10;
var b=2;
b**= a;// b = b**a aynı sonucu verir..

3- JavaScript Karşılaştırma Operatörler

Javascript karşılaştırma operatörleri iki durumu birbirleriyle karşılaştırır ve sonucu boolean veri türünde true veya false olarak döndürür…
Karşılaştırma operatörleri koşul oluşturmak için kullanılır.

a. == (Eşitse), iki değer eşitse doğrulaması yapmak için kullanılır. Örnek Kod;

var a=5, b=5;
if (a==b) {console.log("iki değer birbirine eşit...");} 

b. != (Eşit değilse), iki değer eşit değil ise doğrulaması yapmak için kullanılır. Örnek Kod;

var a=5, var b=6;
if (a!=b) {console.log("iki değer birbirine eşit değildir...");} 

c. === (denkse), iki değer denk ise doğrulaması yapmak için kullanılır. Eşit ile denklik arasındaki fark ise, denklik kontrolünde veri türlerini de kontrol etmesidir. Örnek Kod;

var a=5;//a="5"; şeklinde olsaydı denk olmazdı. 
var b=5;
if (a===b) {console.log("iki değer birbirine denkdir...");} 

d. !== (denk değilse), iki değer denk değil ise dogrulaması yapmak için kullanılır. Örnek Kod;

var a=5, b="5";
if (a!==b) {console.log("iki değer birbirine denk değildir...");} 

e. < (küçükse), İlk değerin ikinci değerden küçük olma durumunu kontrol için kullanılır. Örnek Kod;

var a=12, b=7;
if (b<a) { console.log("b değeri a dan küçüktür..." );} 

f. > (büyükse), ilk değerin ikinci değerden büyük olma durumunu kontrol için kullanılır. Örnek Kod;

var a=5, b=7;
if (b>a) { console.log("b değeri a dan büyüktür..." );} 

g. <= (küçük veya eşitse), İlk değerin ikinci değerden küçük olma veya eşit olma durumunu kontrol için kullanılır. Örnek Kod;

var a=12, b=7;
if (b<=a) { console.log("b değeri a dan küçük veya eşittir...");} 

h. >= (büyük veya eşitse), İlk değerin ikinci değerden büyük olma veya eşit olma durumunu kontrol için kullanılır. Örnek Kod;

var a=5, b=7;
if (b>=a) { console.log("b değeri a dan büyük veya eşittir...");}

4- JavaScript Aritmetik İşlem Operatörler

Aritmetik işlem operatörleri matematiksel işlemleri yapmak için kullanılan operatörlerdir. Sonucu bize number olarak döndürür…

a. + (topla), istediğimiz değerleri toplama yapmak için kullanılır.

var a=5, b=15;
var sonuc = a + b;

b. – (çıkart), istediğimiz değerleri çıkartma yapmak için kullanılır.

var a=5, b=15;
var sonuc = a - b;

c. * (çarp), istediğimiz değerleri çarpma yapmak için kullanılır.

var a=5, b=15;
var sonuc = a * b;

d. / (bölme), istediğimiz değerleri bölme yapmak için kullanılır.

var a=5, b=15;
var sonuc = a / b;

e. % (mod alma), istediğimiz değerleri modunu almak için kullanılır.

var a=5, b=15;
var sonuc = a % b;

f. ** (üs alma), istediğimiz değerleri üs alma işlemi yapmak için kullanılır.

var a=5, b=3;
var sonuc = a ** b;

g. ++ (Artır), bir değerin önüne veya arkasına konularak değerin bir artırılması için kullanılır. Döngü işlemlerinde çok kullanılan bir operatördür.

var a=5;
++a;// a bu satırda 6 olur. artırmayı öncesinde yaptık
a++;// a bu satırda 6 olur alt satırda 7 olur. artırmayı sonrasında yaptık

h. — (Azalt), bir değerin önüne veya arkasına konularak değerin bir azaltılması için kullanılır. Döngü işlemlerinde çok kullanılan bir operatördür.

var a=5;
--a;// a bu satırda 4 olur. azaltmayı öncesinde yaptık
a--;// a bu satırda 4 olur alt satırda 3 olur. azaltmayı sonrasında yaptık

5- JavaScript Özel Operatörler

Javascript içerisinde kodlama yaparken özel amaçlı kullandığımız operatörler vardır. Bunları beraber inceleyelim.

a. + (birleştirme operatörü), sayı işlemlerinde toplama yaparken string ifadeleri birleştirmek için kullanılır. Aritmetik operatörlerde toplama işlemine değindik. Burada string ifadeleri birleştirme işlemine örnek verelim.

var name="tasarım", lastName="yazılım";
var fullName = name + " " + lastName;

b. , (virgül operatörü), art arda yapılacak işlemleri bildirmek için kullanılır. Örneğin değişken tanımlarken…

c. ?: (koşullu operatör), program içerisinde bir koşula bağlı olarak iki ifadeden birini çalıştırmak için kullanılır. Mantığı: (koşul) ? ifade1 : ifade2; Eğer koşul dogru ise ifade1 çalışır, değilse ifade2 çalışacaktır. Örnek kod:

var a=7;
(a>6)? a++ : a-- ; //vb...

d. \ (kaçırma operatörü), kullanım esnasında karakterin önüne yazıldığında ilgili karaktere işlev kazandırılması ve bazı durumlarda karakterin kodlama karakteri olarak algılanmadan metin halinde okunması için kullanılır. Mantığı : \ifade yazılarak yapılır. Örneğin \n(yeni satır), \b(geri al), \r(paragraf sonu), \t(tab) görevlerini yaparken, \’ (tek tırnak), \” (çift tırnak) ve \(ters slash) oluşturmak için kullanılır.

e. this (bu operatörü), var olan bir nesneyi işaret etmek için kullanırız. Örnek Kod:

var customer = {
  firstName: "tasarım",
  lastName : "yazılım",
  fullName : function() {
    return this.firstName + " " + this.lastName;
  }
};

f. typeof (veri tipi operatörü), bir ifadenin veri tipini bildirmek için kullanılır. Kullanılan değişkenin veya ifadenin içeriğine ait veri tipini geri döndürür. typeof(ifade) şeklinde yazıldığında bize veri tipini döndürür.

g. new (yeni operatörü), yeni bir nesne oluşturmak için kullanılır. Bu operatör kullanılmasa da nesne oluşturma işlemi yapılabilir. Nesne dışında başka bir tipte değişken oluştururken new operatörü kullanılırsa, değişkeni nesne olarak tanımlar.
var customer =new object();

h. delete (silme operatörü), bir nesneyi veya nesnenin bir özelliğini silmek için kullanılır. Dizinin belirttiğimiz index indeki değeri de silmek için kullanılır.

delete customer;
delete customer.fullName;
delete dizi[4];

k. in (içerisinde operatörü), bir nesnenin bir özelliği var mı yok mu olduğunu kontrol etmek için kullanılır. Eğer varsa bize sonucu true, yoksa false döndürür.

var customer = {
  firstName: "tasarım",
  lastName : "yazılım"
};
"lastName" in customer ;//  (true) şeklinde sonuc verir..

i. void (geçersiz operatörü), bir ifadeinin geriye ifade döndürmemesi için kullanılır. Bu operatör kullanıldığında bize tanımsız (undefined) değerini döndürür.

Başka bir yazımızda görüşmek üzere…