JavaScript, yıllardır web tarayıcılarda çok kullanılan dinamik bir programlama dilidir. Client (istemci) tarafında en çok kullanılan script (senaryo) dilidir. Web tasarım tarafında en çok kullanılan html, css ve javascript dillerindendir.
Web sitelerine hareketlilik vermesinden dolayı da çok büyük bir öneme sahiptir. Örneğin slider gibi web sitelerine hareketlilik veren yapılar… Tabiki yaptığı sadece bunlarla sınırlı değil.
Bu dille yazılan kodlar ile tarayıcının kullanıcıyla etkileşimde bulunması, tarayıcının kontrol edilmesi, asenkron bir şekilde sunucu ile iletişime geçilmesi ve web sayfası içeriğinin değiştirilmesi gibi birçok işlemlerin yapılması sağlanır.
JavaScript in Tarihçesi
Brendan Eich tarafından ilk olarak geliştirilmeye başlanmıştır. Aralık 1995 de Netscape tarafından ilk defa piyasa sürülmüştür. Başlangıçta ismi Mocha iken Eylül 1995 de Livescript yapılmıştır. Mocha ismi Netscape kurucusu Marc Andreessen tarafından konulmuştur.
Sun Micro Systems, marka lisansı alındıktan sonra Aralık 1995 Netspace tarafından ismi JavaScript olarak değiştirilmiştir.
Javascript C, Scheme, Java, Perl, Python ve Self dillerinden etkilenmiştir. JScript, JScript.NET, Objective-J, TIScript dillerinin oluşturulmasında kullanılmış ve gelişmesinde etkili olmuştur. Javascript ile Java isim benzerliği olmasına rağmen birbirinden farklı dillerdir.
Netscape, Javascript’in endüstri standardı olarak belirlenmesi için Ecma International a Kasım 1996 başvuru yapmış. Sonucunda standardize edilen sürüm EcmaScript olarak isimlendirildi.
Ecma International Haziran 1997 Ecma-262 ilk sürümünü, Haziran 1998 ISO/IEC-16262 standardına uygun bir şekilde ikinci sürümünü ve Aralık 1999 üçüncü sürümü yayınlamıştır.
Dördüncü sürümünü çalışmalar yapılmasına rağmen tamamlanamamış ve yayınlanmamıştır.
Aralık 2009 yılında beşinci sürümü yayınladı. Şu an ise Haziran 2011 de yayınladığı 5.1 sürümü kullanılmaktadır.
JavaScript Nasıl Kullanılır?
İstemci tarafında HTML kodları arasında yazılarak kullanılır. JavaScript kodları tarayıcılarda çalışırken herhangi bir derleyicilere ihtiyaç duymaz. Tarayıcı içerisindeki javascript motorları ile işlemler yerine getirilir. Bundan dolayı da hızlı çalışır.
Server tarafında ise NodeJS gerekli IDE ler içerisine eklenerek javascript yazılması için ortam oluşturulur. Yazılan kodlar NodeJS tarafından derlenerek istenen işlemler yapılması sağlanır.
JavaScript dilinin hem client hem de server tarafında yazılması popülerliğini artmasında büyük öneme sebep oldu…
JavaScript Özellikleri
Kod tipi dinamik olup, format tipi senaryo dilidir., uzantısı .js dir. Geliştiricileri Netspace, Mozilla Foundation ve Ecma International firmalarıdır.
Client tarafında tarayıcılarda çalışırken, server tarafında ise NodeJS ile kodlar çalıştırılır. Kullandığımız tarayıcılar içinde javascript motoru bulunmaktadır. Bundan dolayı client tarafında derlemek için herhangi bir şeye ihtiyaç duyulmaz.
Çok Kullanılmasının Sebepleri
Client Tarafında derleyiciye ihtiyaç duymaması. Bundan dolayı hızlı çalışması.
Kodlarını yazarken herhangi bir IDE ye ihtiyaç duymadan yazılması. Tabiki IDE ler sayesinde daha hızlı ve anlaşılır kodlar yazılır. Diğer programlama dilleri gibi benzer komut yapısına sahiptir. Herhangi bir programlama dilini bilen biri kısa zamanda öğrenebilir.
NodeJS sayesinde server (sunucu) tarafında da yaygın olarak kullanılmaktadır. Tek bir dille bir web sitesinin hem client hemde server tarafını programlama imkanı sunar.
Birçok yazılım dilleri ile birlikte kullanılabilmesi. Web sitelerini dinamik yapıya kavuşturması.
JQuery, AngularJS, NodeJS, ReactJS, VueJS gibi kolaylık sağlayan kütüphanelerin temelini oluşturması.
Nesne tabanlı programlama (Object Oriented Programming) imkânı sunması.
En çok kullanılan script dili olmasından dolayı hakkında çok kaynak ve makale bulunması da öğrenilmesinin daha kolay olmasına sebep olmaktadır. Tamamen ücretsiz olması da yaygınlaşmasındaki önemli etkenlerdendir.
Başka bir yazımızda görüşmek üzere…
